Muzeum Martyrologiczne w Luboniu: miejsce pamięci w sercu Wielkopolski

W jednej z dzielnic Lubonia, w Żabikowie znajduje się zachowany częściowo dawny obóz karno-śledczy, który działał w okresie okupacji hitlerowskiej. Dziś na jego miejscu funkcjonuje Muzeum Martyrologiczne.

Hitlerowski obóz pracy

Obóz Żabikowski został założony w kwietniu 1943 roku. Podlegał on poznańskiemu gestapo. W obozie tym, po serii śledztw i przesłuchań przebywali więźniowie oskarżeni o działalność wrogą wobec III Rzeszy.

Więziono w nim Polaków, radzieckich jeńców wojennych i uciekinierów z robót przymusowych, niemieckich dezerterów z Wehrmachtu, Luksemburczyków, Holendrów, Węgrów, Słowaków i Amerykanów. Do 19 stycznia 1945 roku – do czasu likwidacji obozu – przebywało w nim nawet 21 624 osadzonych.

Więźniowie przede wszystkim pracowali przy budowie autostrady Frankfurt nad Odrą–Poznań. Do robót wysyłane były tam również transporty Żydów z gett w Wieluniu, Zduńskiej Woli i Sieradzu.

Wystawy stałe i czasowe

Na miejscu zobaczyć można pozostałości pohitlerowskiego więzienia policji bezpieczeństwa i wychowawczego obozu pracy, w tym obozowych baraków. W ich wnętrzach umieszczono ekspozycję z archiwalnych zbiorów, na które składają się dokumenty, fotografie i inne pamiątki po więźniach osadzonych w tym obozie pracy.

Na zewnątrz ustawiono pomnik „Nigdy wojny”, a także „Ścianę śmierci”, którą stanowi fragment ogrodzenia obozowego z dołączonymi tablicami, na których widnieją nazwiska osób wymordowanych w obozie. Kawałek dalej, obok autostrady stanął pomnik martyrologii ludności żydowskiej, która również zmuszana była do pracy przy budowie tamtejszej drogi.

W jednym z poobozowych baraków znajduje się wystawa stała dotycząca historii obozu, a w byłej willi komendanta odbywają się tematyczne wystawy czasowe.

Dokładny adres:

Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie

ul. Niezłomnych 2

62-031 Luboń