Wycieczka Lubońskim Szlakiem Architektury Przemysłowej
Luboński Szlak Architektury Przemysłowej to ciekawa trasa spacerowa, która pozwala poznać nadwarciańskie miasto z zupełnie nowej perspektywy. To także doskonały pretekst, by zadbać o aktywność fizyczną w czasie wolnego czasu czy weekendu. Szlak ma również na celu przybliżenie przemysłowego dziedzictwa Lubonia. Luboński Szlak Architektury Przemysłowej to również świetny pomysł na wycieczkę poza utartą trasą turystyczną – spacer spodoba się więc osobom poszukującym mniej obleganych miejsc do zwiedzania.
Dziedzictwo przemysłowe regionu
Trasa Lubońskim Szlakiem Architektury Przemysłowej przebiega wzdłuż sześciu zabytkowych budynków przemysłowo-administracyjnych o różnym zastosowaniu, które powstały na przełomie XIX i XX wieku. Wśród nich znalazła się hala magazynowa, fabryki, szkoła, dworzec kolejowy oraz osiedle robotnicze z placem. Na wycieczkę można wybrać się indywidualnie lub wziąć udział w wyprawie grupowej z przewodnikiem. W spacerze na własną rękę z pewnością pomoże specjalna aplikacja na smartfona. Warto jednak wiedzieć, że niektóre z miejsce zezwalają na wejście do środka wyłącznie z przewodnikiem.
Wycieczki z oprowadzaniem organizuje Ośrodek Kultury w Luboniu. Odbywają się one w każdą ostatnią sobotę miesiąca. Cena wynosi 15 zł za bilet normalny i 12 zł za bilet ulgowy. Grupy są maksymalnie dwudziestoosobowe, a oprowadzaniem zajmuje się historyczka i regionalistka – dr Izabella Szczepaniak. Cała trasa jest efektem wspólnej pracy miejskiego samorządu, lokalnych przedsiębiorstw oraz Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej.
Fabryki z historią
Pierwszym z mijanym zabytków jest przestrzenna hala magazynowa, należąca do zakładów chemicznych Milchów, zaprojektowana przez Hansa Poeltziga i zbudowana w 1907 roku. Hala ma aż 300 metrów wysokości. Dawniej Fabryki Nawozów Chemicznych Moritz Milch & Spółka zajmowały się wytwarzaniem superfosfatu i działały na ogromną skalę w Europie Środkowo-Wschodniej. Natomiast współcześnie fabryka stanowi własność spółki Luvena, zajmującej się produkcją nawozów mineralnych.
Kolejno można zobaczyć imponujący zespół budynków fabryki drożdży, który zwraca uwagę swoją nietypową zabudową, doskonale wyrażającą ówczesny, eklektyczny styl, m. in. nawiązujący do architektury romańskich i gotyckich zamków oraz budynków sakralnych. Miejsce to powstało na zamówienie rodziny Sinnerów. Dziś dawna fabryka jest własnością przedsiębiorstw Lubanta i P.H.U. Marek Zimliński. Tuż obok znajdują się natomiast secesyjne zakłady przetworów ziemniaczanych rodziny Koehlmannów. Miejsce to pierwotnie składało się z kilku ogromnych budynków specjalnego przeznaczenia i powstało w 1904 roku. Aspekt architektury secesji można dostrzec w szczególności w układzie okien i balkonów oraz w wyglądzie gzymsów i szczytów. Część z fabryk nadal jest w użyciu, choć ich przeznaczenie nieco się zmieniło. W przypadku zarówno zespołu fabryk drożdży, jak i przetworów ziemniaczanych integralną część stanowią pobliskie osiedla przyfabryczne przeznaczone dla kadry dyrektorskiej i inżynieryjnej.
Budynki codziennego użytku
Na trasie Lubońskiego Szlaku Architektury Przemysłowej natrafia się również na przykłady codziennej infrastruktury. Podziwiać można zabytkową szkołę, dworzec kolejowy oraz dawne osiedle robotnicze z parkiem ze znanym pomnikiem.
Na styku ulic Armii Poznań i J. H. Dąbrowskiego stoi budynek dawnej szkoły podstawowej, zbudowany z czerwonej cegły pochodzącej z cegielni w pobliskim Żabikowie. Powstał on w 1904 roku według pruskiego projektu. Ciekawostkę stanowi fakt, że do placówki mogły uczęszczać zarówno dzieci wyznania katolickiego, jak i ewangelickiego. Warto dodać, że budynek nadal pełni funkcje edukacyjne, choć nie jest już szkołą publiczną.
Z kolei przy ulicy Dworcowej znaleźć można wiekowy dworzec kolejowy – dawniej Żabikowo, który obsługiwał pociągi jadące na trasie linii kolejowej Poznań-Wrocław. Nazwę dworca kilkukrotnie zmieniano, ale budynek nadal pozostaje czynny i obsługuje pasażerów. Dodatkowo część pomieszczeń dworcowych zajmuje Straż Miejska Miasta Luboń oraz niewielka wystawa artystyczna – „Stacja Kultura” .
Z kolei Park Siewcy to część osiedla wybudowanego dla pracowników fabryki chemicznej w Luboniu i znajdującego się w okolicach ulicy Armii Poznań. Miejsce to powstało w 1908 roku, a jego autorem ponownie był profesor Hans Poelzig z Wrocławia. Największa z wilii należała do dyrektora fabryki, natomiast jeden z mniejszych budynków pełnił dawniej funkcję łaźni i pralni parowej. W centrum osiedla znajduje się niewielki plac z terenami zielonymi oraz pomnikiem autorstwa Marcina Rożka. Monument przedstawia mężczyznę – rolnika siejącego zboże i został zwieńczony medalionem założyciela fabryki chemicznej.