Muzeum – Miejsce Pamięci Narodowej

Na południowych przedmieściach Poznania, w miejscowości Luboń, znajduje się wyjątkowe miejsce pamięci – Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie. Ta instytucja, powstała w 1979 roku, pełni niezwykle ważną rolę w zachowaniu pamięci o tragicznych wydarzeniach II wojny światowej. Muzeum zostało utworzone na terenie byłego niemieckiego obozu karno-śledczego, gdzie w latach 1943-1944 przetrzymywano i mordowano więźniów różnych narodowości.

Historia miejsca

Początki tego miejsca sięgają 1941 roku, kiedy Niemcy utworzyli tu obóz pracy dla ludności żydowskiej. Więźniowie byli zmuszani do budowy autostrady łączącej Frankfurt nad Odrą z Łodzią. W 1943 roku rozpoczęto przenoszenie obozu karno-śledczego z poznańskiego Fortu VII do Żabikowa. Proces ten trwał do wiosny 1944 roku. Po wojnie, w latach 1945-1948, teren służył jako obóz dla internowanej ludności niemieckiej.

Ekspozycja muzealna

Obecnie muzeum zajmuje obszar około 3 hektarów wzdłuż autostrady A2. Główny budynek powstał na bazie zachowanego baraku poobozowego oraz pozostałości willi komendanta obozu. Ekspozycja skupia się na dokumentowaniu historii nie tylko obozu żabikowskiego, ale także 144 obozów pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce oraz pierwszego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

Elementy upamiętnienia

Na terenie muzeum znajdują się liczne pomniki i miejsca pamięci poświęcone ofiarom różnych narodowości – Polakom, Żydom, Luksemburczykom, Holendrom oraz obywatelom byłego Związku Radzieckiego. Szczególnie poruszający jest pomnik „Nigdy wojny” autorstwa Józefa Gosławskiego, który stanowi centralny punkt kompleksu pamięci.

Działalność edukacyjna

Muzeum prowadzi intensywną działalność edukacyjną, organizując międzynarodowe spotkania młodzieży i warsztaty. Placówka wykorzystuje nowoczesne formy przekazu historycznego, łącząc tradycyjne metody muzealne z interaktywnymi formami edukacji. Jest to miejsce żywej pamięci, gdzie historia przemawia do kolejnych pokoleń.

Informacje praktyczne: – Adres: ul. Niezłomnych 2, 62-030 Luboń – Godziny otwarcia: wtorek-piątek 9:00-15:00, sobota-niedziela 10:00-14:00, poniedziałek: nieczynne – Wstęp bezpłatny – Parking: dostępny, niestrzeżony, całoroczny – Dojazd: autobusy 610, 616, 702 z pętli Górczyn lub 610, 611 z Dębca do przystanku Luboń/Unijna – Dostępne stojaki rowerowe przed wejściem

Podsumowanie

Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie to nie tylko miejsce pamięci, ale również żywe świadectwo historii i przestroga dla przyszłych pokoleń. Jego rola w zachowaniu pamięci o ofiarach nazistowskich zbrodni jest nieoceniona, a nowoczesne podejście do edukacji historycznej sprawia, że tragiczne wydarzenia sprzed lat pozostają w świadomości współczesnych pokoleń. To miejsce, które każdy świadomy obywatel powinien odwiedzić, by lepiej zrozumieć znaczenie pokoju i poszanowania ludzkiej godności.